40 - AGION OROS EN LIMNOS/ΛΗΜΝΟΣ: ZONSONDERGANG/HΛIΟΒΑΣIΛΕΜΑ, DEEL 2/2

De zon vanaf de westkust van Limnos achter de majestueuze Athosberg zien verdwijnen is een bijzondere gebeurtenis. 

In teksten van oude Griekse en Romeinse schrijvers staat zelfs te lezen, dat twee keer per jaar, tijdens de zonnewende op 21 december en 21 juni, de schaduw van de hoge Heilige Berg geprojecteerd werd over de zee tot op de markt van Mírina, omdat de zon dan precies achter de top van de berg ondergaat. 

Helaas heb ik dit niet zelf kunnen vaststellen, ook al was ik op 21 juni in Mírina. Zie ook mijn foto's. Natuurlijk is de precieze plek waar je staat van belang en niet te vergeten het zicht. Maar de moderne bebouwing maken het vinden van die juiste plek niet gemakkelijk.

Merkwaardig vind ik wel nog de beschrijving hierover in mijn ROAD-editions kaart van Limnos. Daarin is sprake van 21 mei en 21 juli.

39 - AGION OROS EN LIMNOS/ΛΗΜΝΟΣ: ZONSONDERGANG/HΛIΟΒΑΣIΛΕΜΑ, DEEL 1/2

Als ik in Griekenland wandel doet iets mij altijd wel aan de Heilige Berg Athos denken. Vorige maand was dat plotseling heel concreet. Ik liep met mijn vrouw A midden op de dag over de 'periferiakó' van Mírina (hoofd'stad' van het eiland Limnos), van het dorp naar ons appartement. De zon brandde heerlijk aan een stralend blauwe lucht. Plotseling verscheen een nogal vage donkere verkleuring aan de rand van de zee, het zicht was niet echt helder: de Athosberg. Hij was voor mij bijna alleen met het blote oog waarneembaar, in ieder geval nauwelijks voor mijn eenvoudige fotocamera. Maar ja, de afstand is dan ook bijna zestig kilometer!

Bij een ondergaande zon, wist ik, kon ik meer succes hebben. En ja, vanaf het terras van restaurant To Kíma zag ik hoe de lucht achter de Heilige Berg rood kleurde en de Berg zelf zich langzaam maar zeker liet zien. Een prachtige ervaring! Het blijkt immers niet altijd prijs te zijn, zo heeft de ervaring inmiddels geleerd. Een beetje helder weer zonder (al te veel) wolken is zeer gewenst.

38 - HET KERKJE PANAGIA KAKAVIOTISSA/Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΚΑΒΙΩΤΙΣΣΑ OP LIMNOS

Op het Griekse eiland Límnos werd zaterdag 8 augustus al een voorschot genomen op het grote Panagíafeest van 15 augustus. Toen ik dit las gingen mijn gedachten direct terug naar de zomer van 2013, toen ik een bezoek bracht aan deze bijzondere plek.

Om de verwachte hitte voor te zijn, beginnen mijn vrouw A en ik vroeg in de ochtend aan onze wandeling door de Kákavosbergen in het zuidwesten van het eiland Límnos. Doel van deze tocht is het kerkje van de Panagía Kakaviótissa. Het laatste gedeelte van het traject is flink klimmen over een mooi monopáti dat in het eerste gedeelte trappen heeft die met Europese subsidie zijn aangelegd. Het kerkje en de locatie zijn de inspanningen meer dan waard: een spectaculaire plek, in en onder een ogenschijnlijk ontoegankelijke rots.

Vier muren zonder dak is alles wat er over is van een klooster dat sinds 1305 behoorde tot een metóchi van het Megístis Lávrasklooster. In dat jaar namen monniken die tot het klooster behoorden, hun toevlucht tot het kerkje om zich te beschermen tegen de aanvallen van de Turken. 

De monniken kwamen van het nabij gelegen eilandje Agios Efstrátios (Grieks: Άγιος Ευστράτιος), dat door een chrysobul (decreet) van de Byzantijnse keizer Vasílios de Bulgarendoder in 1021 eigendom geworden was van I.M. Megístis Lávras. Het eilandje kreeg toen de naam 'Eiland van de jongeren', omdat er zoveel jonge monniken verbleven. Het Lávrasklooster bezit nog steeds een groot deel van de grond van het eiland en verhuurt die aan de lokale bevolking.

Panagía Kakaviótissa heeft als feestdag de dinsdag na Pasen, Heldere dinsdag en ook dus 15 augustus. Op deze dag wordt in het kerkje de Goddelijke liturgie gevierd in aanwezigheid van de ikoon van de Panagía. Bewoners van een naburig dorp, die haar door het jaar bewaren, brengen haar dan naar boven. De laatste monnik van de metóchi, zo vertelt het verhaal, vertrouwde de ikoon in een ver verleden toe aan een herder van het dorp, voordat hij zelf naar de Agion Oros vertrok. De Panagía Kakaviótissa-ikoon is een Παναγία Ρόδον το Αμάραντον-ikoon, de niet-verwelkende Roos.